لوس ایریگاره
luce irigaray
- مدیر تحقیقات فلسفه در مرکز ملی پاریس
علایق اصلی
- روانکاوی
- فلسفه
- زبان‌شناسی
- مطالعات جنسیتی
ایده های قابل توجه
- تفاوت جنسی
- روابط مادر/دختری
- من از برای تو دوست می‌دارم
دربارۀ لوس
به نقل از دایره المعارف تفکر مدرن فرانسوی (2004)، لوس ایریگاره، که دارای دو مدرک دکترا در فلسفه و در زبان شناسی است، در 1932 در بلژیک به دنیا آمد. او همچنین روانکاو مشهوری است که بعنوان محقق در مرکز ملی پاریس شناخته می‌شود و از سال 1964 در این مرکز به عنوان مدیر پژوهش‌ها در زمینۀ فلسفه فعالیت می‌کند. ایریگاره در آغازکتاب «من، تو، ما؛ 1993» به مطالعات خود در مدرسۀ عالی فرویدیِ پاریس ارجاع داده، و سپس از آن مجزا می‌شود و در 1974، در حالی که در این مؤسسه تحصیل می کرد، پایان‌نامۀ خود با عنوان «اسپکولومِ زنِ دیگر[1]» را منتشر کرد. در این پایان نامه، مردسالاریِ مکاتب فرویدی و لاکانی را مورد نقد قرار داد. در پی آن، جامعۀ لاکانی او را از سمت تدریسش در دانشگاه وینسنس[2] برکنار کرد. با وجود این سختی‌های ابتدائی، ایریگاره به نویسندۀ معتبری در نظریۀ فمینیستی معاصر تبدیل شد و اکنون یکی از اعضای تأثیرگذار در جنبش زنان فرانسه و سایر کشورها است.
او با انتشار کتاب «اخلاقی برای تفاوت جنسی[3]» در 1993، بر ایجاد درک جدیدی از فاعلیت زنانه تأکید می‌کند. او در کتاب «من ازبرای شما دوست می‌دارم» در 1996، راه‌هایی در بهبود روابط بین زن و مرد، بر اساس احترام واقعی به تفاوت‌های جنسی را بررسی می‌کند (دایره‌المعارف تفکر مدرن فرانسوی، ص 349). ایریگاره علیرغم داشتن دغدغه‌های فکری مختلف مانند خانواده، تاریخ فلسفه، معنویت، تفاوت جنسیتی در استفاده از زبان، عقاید شرقی و نیاز به حقوق قانونی ویژه برای زن و مرد، همواره بر موضوع اساسی تفاوت جنسی تمرکز می‌کند. او با تعریف فرهنگ غربی از نقش سابجکتیوی (فاعلی) مردانه[4] و نقش آبجکتیوی (منفعل) زنانه[5] مخالف بوده و با تمرکز بر مفهوم تفاوت جنسی استدلال می‌کند که هر نظریه‌ای درباره سوژۀ انسان، باید دو موجودیت عمومی مجزا را در نظر بگیرد. ایریگاره معتقد است که از زمان‌های قدیم همۀ زنان با نقش «مادری» شناخته شده و از این رو، در ارتباط با این طبیعت، بر نقش بی‌چون وچرای آنها خارج از فرهنگ و سوژگی[6](فاعلیت) تأکید شده است.
او اظهار می‌دارد که از آنجایی که زنان، بعنوان سوژه‌های کامل شناخته نمی‌شود، در فرهنگ غرب قربانی می‌شوند. او همچنین ادعا می‌کند که تفاوت جنسی واقعی در فرهنگ غربی وجود ندارد زیرا تنها یک سوژه (فردیت) وجود دارد که متعلق به مردان است و زنان نسبت به این هویت رسمی، «دیگری» محسوب می‌شوند.در تلقی اولیه از دیدگاه ایریگاره در دنیای انگلیسی‌زبان‌ها اغلب به اشتباه او را «ذات گرا» می‌نامید. چنین فکری دربارۀ دیدگاه او، اکنون، و هرچه درک بهتری از آثار پیچیدۀ زبانی، فلسفی و روانکاوانۀ ایریگاره به دست می‌آید، به طور کلی نادرست بنظر می‌رسد.ایریگاره بیشتر به خاطر تئوری «تفاوت جنسی» شهرت داشت که بر اساس آن، مفهوم ظاهراً بدونِ جنسیتِ سوژه یا خود[7] در فلسفه و نظریه روانکاوی غرب، بنحو نامحسوسی، علایق و دیدگاه‌های مردان را منعکس می‌کند. در عین حال، زنان با عدم‌سوژه[8] (آن دیگری[9]) یا با ماده و طبیعت پیوند دارند.
و استدلال کرد که دگرجنس‌گرایی اصیلی در فرهنگ غربی وجود ندارد، زیرا فرهنگ، به‌ویژه در حقوق، مذهب، نظریۀ سیاسی، فلسفه و هنر، تنها سوژۀ مردانه، و نه سوژۀ زنانه، را نمایانده یا پرورش می‌دهد. حاصل طرح ایریگاره این بود که دو سوژه جنسی را به این میراث فلسفی معرفی کرده و بدنبال توسعه فرهنگ و اخلاقی که عدالت را برای هر دو برقرار کند بود. او کار خود را شامل سه مرحله می‌دانست: مرحله اول، هویت مردانه را نشان می‌دهد که همواره بر گفتمان غربی مسلط بوده است. طرح دوم، امکان ساخت یک سوژۀ زنانه را ترسیم می‌کند. و هدف مرحلۀ سوم، گسترش شرایط اجتماعی، حقوقی و اخلاقی لازم برای روابط میان دو سوژۀ جنسی متفاوت است.
کتاب ها
- ایریگاره، لوس (1974). آیینه زن دیگر.
- ایریگاره، لوس (1977). این جنسی که یک جنس نیست.
- ایریگاره، لوس (1980). عاشق دریایی: از فردریش نیچه
- ایریگاره، لوس (1982). علایق عنصری
- ایریگاره، لوس (1983). فراموشی هوا: دربارۀ مارتین هایدگر.
- ایریگاره، لوس (1984). اخلاق تفاوت جنسی.
- ایریگاره، لوس (1985). صحبت کردن هرگز بی‌طرفانه نیست.
- ایریگاره، لوس (1987). جنسیت‌ها و شجره‌نامه ها
- ایریگاره، لوس (1989). اندیشیدن به تفاوت: بسوی انقلابی صلح آمیز
- ایریگاره، لوس (1990).من تو ما: به سوی فرهنگ تفاوت.
- ایریگاره، لوس (1990). من از برای تو دوست می‌دارم: طرحی برای شادی در تاریخ.
- ایریگاره، لوس (1994). دموکراسی ازمیان دو نفر شروع می شود.
- ایریگاره، لوس (1997). دو نفر بودن.
- ایریگاره، لوس (1999). بین شرق و غرب: از فردیت تا اجتماع.
- ایریگاره، لوس (2000). چرا متفاوت؟
- ایریگاره، لوس (2002). راه عشق.
- ایریگاره، لوس (2008). سهیم شدن در جهان .
- ایریگاره، لوس (2008). مکالمات.
- ایریگاره، لوس (2013). در آغاز، او (زن) بود.
- ایریگاره، لوس. ماردر، مایکل (2016). از طریق وجود گیاهی: دو دیدگاه فلسفی.
- ایریگاره، لوس (2017). به دنیا آمدن: پیدایش یک انسان جدید.
- ایریگاره، لوس (2019). سهیم شدن در آتش: طرح کلی بحثی دربارۀ حساسیت.
[1] Speculum of the Other Woman
[2] University of Vincennes
[3] An Ethics of Sexual Difference
[4] male subjectivity
[5] female objectivity
[6] subjectivity
[7] ego
[8] Non-subject
[9] The Other
