معرفی کتاب واژگان تخصصی دریدا

نویسنده :معصومه شاه‌گردی، مترجم و پژوهشگر در فلسفۀ دین، زیست‌شناسی و جنسیت

تاریخ انتشار : بهمن 1399

محل انتشار : تهران انتشارات نشر علم

در مراجعه و مطالعۀ کتب مربوط به دریدا، دائماً احساس می‌کردم که ای کاش کتابی وجود داشت که تمام اصطلاحات و واژگان تخصصی این حیطه را پوشش می‌داد؛ چیزی شبیه دیکشنری، و نه توضیح واژگان که برخی از اساتید، به تهیۀ آن مبادرت ورزیده‌اند. لذا بر آن شدم که خود دست‌به‌کار شده و آن را تهیه نمایم.

در اینجا سعی کرده‌ام تا تقریباً تمام واژگانی را که در مطالعۀ دریدا به کار می‌آید را بیاورم. این مطلب چه دربارۀ واژگان تخصصی فلسفه‌های مرتبط با دریدا و چه دربارۀ واژگان مختلف مورد استفاده در آن (انگلیسی، آلمانی، فرانسه، لاتین، و یونانی) صدق می‌کند. همچنین هرجا ممکن بوده است، ریشه‌شناسی یا ساختارشناسی واژۀ مورد نظر را نیز ارائه داده‌ام تا کتاب مفیدتر باشد. نیز در مواردی که واژۀ فرانسوی و انگلیسیِ یک کلمه، بسیار مشابه یکدیگر بوده است، سعی کرده‌ام تا معادل انگلیسی را نیز برای اطلاعات بیشتر خواننده بیاورم.

از آنجا که همگان می‌دانند، آقای دکتر ضیمران اگر نگوئیم تنها استاد برتر در زمینۀ دریدا، اما یکی از بهترین‌ها در این عرصه هستند، پس یکی از منابع اصلی من در گردآوری لغات تخصصی دریدا، کتاب ایشان با عنوان «ژاک دریدا و متافیزیک حضور» بوده است. لازم به ذکر است که این لغات را تا جائی که ممکن بوده، با دیکشنری‌های لاتین، فرانسه، و انگلیسی تطابق داده‌ام، اما مواردی هم هست که در دیکشنری‌های فوق نیافتم و لغت و ترجمۀ ارائه‌شدۀ آن، صرفاً و عیناً، نقل از کتاب مذکور است.

ضمن خضوع و خشوع به درگاه پروردگار متعال، لازم است از آقای دکتر ضیمران و آقای دکتر صادق رشیدی، که بنوعی باعث نوشتن این کتاب شدند، و نیز نشر بسیار محترم علم تشکر و قدردانی نمایم.

همچنین و مثل همیشه، قدردانی و سپاس بیکران خود را نسبت به خانوادۀ بسیار عزیزم که همواره همراه و مایۀ دلگرمی من بوده‌اند، ابراز می‌دارم.

 بریده‌ای از کتاب:

*اصل کلمۀ Pathos، معادل suffering و یا experience در انگلیسی است و حالت وصفی آن pathetic به‌معنی دردآور، تأثرآور، و دلخراش است.

پاتوس به هیجانات مخاطب و بیرون کشیدن احساساتی که درون او نهفته است گفته می‌شود. پاتوس همچنین روشی برای برقراری ارتباط است که اغلب در سخنوری، ادبیات، فیلم و سایر هنرهای روایی  بکار می‌رود.

Pathos
(فرانسوی) پاتریاک یا پاتریاش واژه‌ای در اصل یونانی و نامی است که در تورات به نخستین رؤسای خانواده‌ها می‌دادند: شیوخ، آباء، ریش‌سفیدان Patriarche
عبارات کنشی Performatives
رویکرد Perspective
ظهور.

«فـاینستا»ی یونانی که می‌توان آن را به « ظهور» معنی کرد. این واژه با «فائوس» (phaos) یونانی (به معنی نور)، و با «فتو» (photo) ی انگلیسی، و با «فانوس» فارسی و همچنین با «فانتوم» (phantom) انگلیسی و بسیاری از لغات دیگر که به طور کلی با طیف نور، نورانیت، درخشش و ظهور ارتباط دارند هم‌ریشه است.

Phainesthai
احلیل‌مداری یا نرینه‌محوری.

فَلوسنتریزم، این دیدگاه است که فالوس، یا همان ارگان جنسی مردانه، عنصر اصلی سازماندهی جهان اجتماعی است. فَلوسنتریزم، در نقد ادبی، روانکاوی و روانشناسی، زبان‌شناسی، پزشکی، بهداشت، و فلسفه مورد بررسی قرار گرفته است.

Phallocentrism